Karadeniz'deki 320 milyar metreküplük doğalgaz keşfi sonrası cevabı en çok merak edilen konulardan biri ise tarihi keşfin faturalara nasıl yansıyacağına yönelik oldu.
2023 yılında karaya çıkarılması planlanan gaz rezervi ile cari açığın ve enflasyonun gerilemesi beklenirken, Türkiye'yi enerji ithalatçısı konuma getiren keşfin faturalara yansımasına ilişkin ise iki senaryo ortaya çıkıyor.
İlk senaryoda gazın karaya çıkarılması ve kullanıma sunulması beklenen 2023'te faturalarda indirim beklenirken indirim oranın ise gazın çıkarma maliyeti vs. gibi bir takım maliyetlerin net olmamasından kaynaklı kestirilemiyor.
Ancak ikinci senaryoda gündeme gelen ve Türkiye'nin hali hazırda gaz satın aldığı ülkelerle yapılacak yeni sözleşmelerden elde edeceği indirime yönelik 2021 yılı işaret ediliyor.
İndirim tutarının masada yüzde 50 faturalarda ise minimum yüzde 25 şeklinde olacağı öngörülüyor.
ÜÇ ÜLKEYLE PAZARLIK MASASI KURULACAK
2023 yılında karaya çıkarılması beklenen gaz rezervinin öncesinde Türkiye'nin önünde yenilenecek doğalgaz kontratları olduğuna dikkat çeken Enerji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Rahmi İncekara, Rusya, Azerbaycan ve İran ile oluşturulacak doğalgaz pazarlık masasına daha kuvvetli oturulacağını kaydederek şöyle konuştu;
''Sözleşme sürelerinin dolmasına bir yıl gibi bir zaman var. Kontratlar yenilenirken alınacak indirimlerin 6 ay içinde faturalara yansıması beklenir. Bu da doğalgazdaki fiyat değişimlerinin yansıması için hesaplanan ortalama süredir. ''
BULGARİSTAN'DAN DAHA FAZLA İNDİRİM ALIRIZ
Gaz ithal edilen ülkelerle yapılacak yeni sözleşmelerde alınacak indirimlerin takvim olarak 2021 yılının ortasından sonuna doğru kademeli olarak yansıyacağını da sözlerine ekleyen İncekara, dolar/TL, üretim maliyetleri ve Brent petrolün varil fiyatının doğalgaz fiyatlarını belirlemeyen en önemli etkenlerden biri olduğunun da altını çizerek şöyle konuştu; ''Ruslardan son indirim alan ülke Bulgaristan oldu. Türk Akımı ve Avrupa Birliği'ne özgü özel anlaşmalardan kaynaklı yüzde 40 indirim aldılar. Biz ise Bulgaristan'dan daha fazla indirim alabiliriz. Çünkü keşfi yaptık artık. O yüzden Bulgaristan'ın aldığı indirimden daha fazla yani yüzde 50 civarında bir indirim ile masaya oturabiliriz.''
Geçtiğimiz mart ayında yapılan görüşmeler sonrasında doğal gaz gereksiniminin yüzde 80’inden fazlasını Rusya’dan karşılayan Bulgaristan, satın aldığı gazın fiyatı için oturduğu masadan yüzde 40 indirimle kalktı.
FATURALAR YÜZDE 25 İNECEK
Pazarlık masasından alınacak yüzde 50'lik indirimin faturalara yansımasına ilişkin de konuşan İncekara, bir takım maliyetler çıkarıldığında dolar ve petrol fiyatlarında da ciddi bir sıçrama yaşanmaması halinde vatandaşın faturasına minimum yüzde 25'lik bir indirimin yansıyabileceğini bunun da gelecek yılın ortalarından itibaren kademeli olarak faturalarda kendini hissettirmeye başlayabileceğini vurguladı.
VATANDAŞ 425 TL DAHA AZ ÖDEYECEK
Türkiye'nin 2019'daki doğal gaz tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 9 azalarak 44,9 milyar metreküpe geriledi. Türkiye'de doğal gaz abone sayısı ise 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 7 artarak 16 milyon 484 bin 478'e yükseldi. Konutlarda tüketilen doğal gaz miktarı 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 15 artarak 14,5 milyar metreküpe ulaştı ve konutlarda bugüne kadarki en yüksek doğal gaz tüketimi gerçekleşti.
Geçen yıl, ısınma amaçlı doğal gaz kullanan tüketicilerin yıllık doğalgaza ödediği fatura ise ortalama bin 700 TL oldu.
Gaz kontratlarının yenilenmesiyle alınacak indirimin faturalara yüzde 25 olarak yansıması halinde doğalgaz faturalarında yıllık bazda 425 TL'lik indirim gerçeklemiş olacak